Jan Pieter Hendrik Dhont

Gemeente Schiebroek
Schiebroek was sinds 1817 een zelfstandige gemeente. Natuurlijk met een eigen gemeenteraad en burgemeester... Schiebroek was echter klein, het telde in 1920 slechts 772 inwoners. Het burgemeesterschap was lange tijd een dubbelfunctie was met een andere, naastgelegen gemeente: Overschie of Hillegersberg. De gemeenteraad van Schiebroek telde zeven raadsleden.
Van 1919 tot 1924 was Jhr. Volkert Huibert de Villeneuve burgemeester van Hillegersberg vanaf 1907, en vanaf 1919 ook van Schiebroek. In 1919 waren er ook gemeenteraadsverkiezingen, waaraan voor het eerst ook vrouwen mochten meedoen. De gemeenteraad van Schiebroek telde toen zeven raadsleden. Burgemeester De Villeneuve trad in 1924 om gezondheidsredenen af. Wethouder Greeve werd waarnemend burgemeester.

De benoeming in 1924
Binnen een maand manifesteerde in Schiebroek zich een beweging, die de annexatie door Rotterdam wilde onderzoeken nu het burgemeestersambt vacant was. De Nieuwe Rotterdamsche Courant van 9 augustus 1924 berichtte: "In Schiebroek is onder leiding van de heer A. H. Kalis een vergadering gehouden van ingezetenen van de gemeente, ten einde de toestand onder oogen te zien tengevolge van het aftreden van jhr. De Villeneuve als burgemeester. Besloten werd een enquête te houden onder de bevolking over de vraag naar de wenselijkheid van al of niet annexatie bij Rotterdam." Voorstanders van annexatie waren de vele forensen die in Schiebroek woonden en in Rotterdam werkten, de boerenbevolking was in het algemeen tegenstander van annexatie. Enkele van die tegenstanders van annexatie te Schiebroek hadden reeds een nieuwe burgemeester op het oog: J.P.H. Dhont, secretaris van de gemeente sinds 1916.
Schiebroek bleef zelfstandig, de vacature werd opengesteld. De bezoldiging van een burgemeester van een kleine gemeente was bescheiden. Er waren toch twee kansrijke kandidaten: burgemeester Van Meetelen van Bergschenhoek, die Schiebroek er wel bij wilde doen, en de gemeentesecretaris van Schiebroek Dhont. Het werd Dhont, ondanks dat hij niet bij een politieke partij was aangesloten.
Bij een sollicitatie werd ook gekeken naar de financiële positie van betrokkene. Van Dhont werd in de voordracht gezegd: "Zijn financiële omstandigheden zijn gunstig. Voor hem geldt dat de betrekking secretaris en burgemeester verenigd in één persoon gewenst moet worden geoordeeld". De burgemeester Dhont bleef ook gemeentesecretaris maar vervulde de taken die daarbij hoorden niet zelf. Dat deed de hoogste ambtenaar in Schiebroek, de ‘commies-chef ter secretarie’. Met de benoeming van Dhont kreeg Schiebroek een burgemeester die Schiebroek niet als ‘bijbaantje’ had, maar echt al zijn tijd aan Schiebroek kon geven.

De intocht en de installatie
De intocht op zaterdag 22 november 1924 ter gelegenheid van de installatie van J.P.H. Dhont als burgemeester van Schiebroek begon met een bijna twee uur durende rondrit door de gemeente met diverse stops voor een toespraak, een zanghulde van schoolkinderen en de overhandiging van een boeket bloemen. Die stoet bestond uit vier rijtuigen met drie of vier personen, familie van Dhont en leden van de gemeenteraad en daartussen drie keer twee leden van de erewacht. "Voorop ging veldwachter Naayen, gezeten in een zijspanwagen van een motorrijwiel. Daarna twee leden van de erewacht en in het eerste rijtuig de burgemeester.". Om kwart over twaalf werden de burgemeester en enkele familieleden welkom geheten aan de grens van de gemeente op de hoek van de Uitweg en de Kleiweg. De eerste toespraak kwam aldaar uit de mond van de voorzitter van het Comité van Ontvangst, het raadslid T. Tieleman.
Daarna ging de tocht over de Kleiweg richting spoor, met een stop voor de school, waar de kinderen de burgemeester toezongen. Bij het Stationskoffiehuis stond het bestuur van de Mandolinevereniging ‘Oefening baart kunst’. Verder ging het langs de Kleiweg, Scherpendrechtsekade, Achterweg (de huidige Erasmussingel met de toen nog aanwezige spoorwegoverweg) naar de Ringdijk. Voor café  In 't Zonnetje stonden de meeste bewoners van de Achterweg en de Ringdijk. Vervolgens vond in het raadhuis aan de Kleiweg 47 de installatievergadering plaats, waarna als afsluiting een receptie voor vele genodigden en een diner met de leden van de gemeenteraad.
In zijn installatierede kwam Dhont terug op de annexatie. Hij beloofde de zelfstandigheid van Schiebroek tot het uiterste te verdedigen. Volgens hem was "de ziekte [van de wens tot annexatie] van zeer onschuldige aard en zeer verklaarbaar". Hij zocht de verklaring in "de ontbinding van het gemeentelijk leven zoals de vergemakkelijking van het verkeer, die de verhuizing naar elders bevordert en het contact met de bewooners van andere gemeenten vergroot, de groote aandacht van de pers, die de aandacht aftrekt van het plaatselijk belang.".

Het gemeentebestuur
Schiebroek was een kleine gemeente, een bescheiden grondoppervlak en een bescheiden aantal inwoners. Naast Dhont bestond het College van Burgemeester en wethouders van Schiebroek uit twee wethouders. De gemeenteraad telde (inclusief de wethouders) aanvankelijk zeven, later elf raadsleden. Binnen het College van B&W nam wethouder J. van der Eijk (C.-H.) een belangrijke positie in. Hij was z'n 15 jaar wethouder van Openbare werken en Algemene zaken en 1e locoburgemeester. Andere wethouders waren o.a. J.C. van Dam (Gem. bel.) in de periode 1931-1935 en A.J. van Lieshout (R.-K) in de periode 1935-1939.

Het raadhuis
In de jaren dat Dhont gemeentesecretaris was en in zijn eerste burgemeestersjaren moest hij werken vanuit het raadhuis aan de Kleiweg 47. Dat raadhuis was niet meer dan een halve ‘woning’, verborgen achter kastanjebomen en bereiken over een slootje. In de ene helft van de ‘woning’ woonde de schoolmeester, de andere helft was het raadhuis. Het van rond 1875 daterende pand was een bouwval in de tijd van Dhont. Het verhaal gaat: "Toen dHont er zijn trouwerij gaf, zakte op een gegeven moment zijn bruid door de vloer.". Dhont woonde met zijn gezin op de Adrianalaan 120. Tot zijn huwelijk woonde Dhont op de Boezemstraat 34, de dienstwoning van zijn vader, die directeur van het slachthuis was.
Er kwam in 1930 een nieuw raadhuis aan de Ringdijk 50. Ooit stond hier de boerderij van Toon Ooms. De Schiebroekse bouwmaatschappij N.V. Molenvliet bood in 1928 de benodigde grond voor een nieuw raadhuis aan en was bereid de bouwkosten tot een maximum van f. 40.000 te betalen. Het nieuwe raadhuis werd door de net benoemde Schiebroekse gemeentearchitect Henk Russcher ontworpen. Voor een aanneemsom van f. 49.000 ging de firma Heynsbroek en Leenderts uit Schiedam aan de slag. In de gemeenteraad was nog een forse discussie geweest. Burgemeester Dhont wilde een afzonderlijke trouwzaal en een wachtkamer, maar raadslid (later wethouder) Van Dam wilde een goedkoper plan. Het nieuwe raadhuis werd op 22 april 1930 in gebruik genomen. Op mei om 14.30 uur vond de officiële opening plaats.
Op de begane grond was achterin het raadhuis de tamelijk kleine burgemeesterskamer, overigens met een eigen toilet. In het sousterrein woonde de conciërge, ook was daar een politiecel. Aan de zijkant van het gebouw is een groot glas-in-lood raam: een geschenk bij de opening van de burgerij.
Het nieuwe raadhuis werd snel al te klein. Van uitbreiding is echter nooit gekomen. In 1935 waren er al 6.162 Schiebroekenaren. Daarvoor was een groter ambtelijk apparaat nodig. Tot de jaren '30 was er bijvoorbeeld slechts één gemeenteveldwachter, maar met de uitbreiding van het inwonertal, breidde ook het politiekorps uit. In 1935 was er een uitstekend georganiseerd politiecorps (aldus de ‘Gids van Schiebroek’), “bestaande uit een hoofdagent van politie 1e klasse en 3 agenten 2e klasse". Dhont was goed bereikbaar voor zijn groeiende Schiebroekse bevolking: in het gemeentehuis hield hij op werkdagen spreekuur van 10 tot 12 uur.

Vele functies
Als burgemeester van de gemeente had Dhont een groot aantal nevenfuncties en erefuncties. Allemaal met betrekking tot Schiebroek. Dhont was naast zijn functies van burgemeester en secretaris van Schiebroek ook hoofd van politie en ambtenaar van de burgerlijke stand. Hij was verder onder andere erevoorzitter van het bestuur van de ‘Neutrale Montessori-schoolvereeniging’, erevoorzitter van de afdeling van de Nederlandse Vereeniging E.H.B.O., erevoorzitter van de Vereeniging 'Oranje Getrouw' en erevoorzitter van de ‘Vereeniging voor Ziekenhuisverpleging’. Dhont was ook voorzitter van de woningstichting 'Gemeentelijk woningbeheer', voorzitter van de afdeling Schiebroek van de ‘Bijzondere vrijwillige Landstorm’ en bestuurslid van het ‘Verbond voor nationaal herstel’ afd. Hillegersberg-Schiebroek. 
Ook de echtgenote van de burgemeester werd bereid gevonden functies in de gemeente te verrichten, mevrouw H.G. Dhont-Voerman was o.a. voorzitter van de T.B.C. Commissie van het Groene Kruis.

Oorlog en opheffing van Schiebroek
Blijvende vrede was niet vanzelfsprekend. Niet lang voor de oorlog daadwerkelijk zou uitbreken kregen de Schiebroeknaren een boekje van de Nederlandse Vereniging voor Luchtbescherming, afdeling Schiebroek. Burgemeester Dhont schreef in zijn voorwoord o.a.: "Hoewel wij vurig hopen van de verschrikkingen van de moderne oorlog verschoond te mogen blijven is het onze heilige plicht ons op alles voor te bereiden [...] en zorgt dat uw handen niet verkeerd staan wanneer het eens nodig mocht zijn.". Op 10 mei 1940 brak de oorlog uit.
Al voor de benoeming van Dhont tot burgemeester was al discussie over het zelfstandig blijven van Schiebroek. Na het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940 en de opvang van veel Rotterdammers werd de gedachte van annexatie actueler. Tijdens daarna volgende bezetting bleef Schiebroek nog ruim een jaar een eigen gemeente. Met ingang van 1 augustus 1941 werd Schiebroek opgeheven.
Dhont had het burgemeesterschap van Schiebroek met alles wat daarbij kwam, met plezier vervuld. En in het algemeen tot tevredenheid van de Schiebroekenaren, waarbij hem wel zijn sympathie voor het Verbond voor Nationaal Herstel werd verweten. Enkele maanden voor de formele opheffing, op 30 april 1941, had de gemeenteraad van Schiebroek nog besloten een plein naar hem te noemen. Dhont was nog te jong om met pensioen te gaan. Dit in tegenstelling tot zijn collega van Hillegersberg, burgemeester Van Kempen. Van Kempen ging wel met pensioen. Dhont bleef, teleurgesteld, als ambteloos burger aan de Adrianalaan 120 wonen.

Het vervolg
Dhont wilde zo graag het burgemeesterschap blijven vervullen. Maar dat was in de tijd van de bezetting erg lastig. Hij solliciteerde enkele malen tevergeefs. Om kans te maken op een burgemeesterschap moest eigenlijk lid zijn van de NSB. Toen kwam het moment dat echt de verkeerde keuze maakte. Hij werd lid en solliciteerde naar het burgemeesterschap van Sliedrecht. Deze sollicitatie was wel succesvol. Op 10 augustus 1943 verhuisde Dhont van de Adrianalaan naar het Dr. Langeveldplein 2 in Sliedrecht. In Sliedrecht was hij tot 5 mei 1945 de burgemeester. Hij werd oneervol ontslagen, werd gearresteerd en veroordeeld tot gevangenisstraf en was tot 8 mei 1948 geïnterneerd. Al zijn bezittingen werden hem ontnomen. Vanwege zijn NSB-burgemeesterschap van Sliedrecht besloot het college van B&W van Rotterdam het J.P.H. Dhontplein te hernoemen in het Lariksplein.