Vanaf augustus 1941: wonen en werken
Het leven in de bezettingsjaren
Hillegersbergenaren waren op afstand getuige van het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940. Stromen Rotterdamse 'vluchtelingen' vonden onderdak in Hillegersberg en Schiebroek, waar als gevolg van de crisis, veel huizen leeg stonden. Ook in Hillegersberg en Schiebroek zijn bommen gevallen. 'Per ongeluk'.
Per 1 augustus 1941 waren Hillegersberg en Schiebroek ingelijfd bij Rotterdam. Veel inwoners waren tegen de annexatie, maar niemand kon het tegenhouden. In de periode tussen 30 juli 1942 en 10 april 1943 werden tenminste 203 Hillegersbergse Joden gedeporteerd, uit Schiebroek tenminste 45. Deze getallen geven het aantal hier officieel wonenden Joden weer, er zijn daarenboven vele hier wonenden ondergedoken Joden opgepakt en gedeporteerd. Ook de razzia’s op 10 en 11 november 1944 voor de Arbeitseinsatz waren ook in Hillegersberg en Schiebroek buitengewoon heftig.
Uitgebreidere informatie over het leven' in de oorlogsjaren in Hillegersberg en Schiebroek, de bombardementen, de (ingekwartierde) bezetters, NSB-ers, de onderduikers, deportaties, de situatie in 1945 kort na de bevrijding en het herdenken vandaag te dag: 1940-1945 in Hillegersberg en Schiebroek.
Het leven na de bezetting tot in de jaren '60
Voor velen 'normaliseerde' het leven zich weer enigszins na afloop van de bezetting in mei 1945, men ging zich inzetten voor een mooie nieuwe toekomst. Gemakkelijk was het niet. Er was grote woningnood, maar de woningbouw lag tussen 1945 en 1948 vrijwel stil. Dit betekende dat jonge stellen en gezinnen met kinderen moesten inwonen bij (schoon)familie. Gemeentebesturen verplichtten eigenaren van grotere huizen hun woningen te splitsen. Huiseigenaren hadden hierover geen inspraak. Natuurlijk was er begrip voor elkaar, maar er ontstonden ook spanningen tussen de gezinnen van de huiseigenaren en de in hun huis inwonende gezinnen.
Mensen creëerden ook nieuwe eigen perspectieven: zo bouwde de familie Van der Meer in 1950 de lunchroom 't Viaduct onder het NS-spoorviaduct bij station Rotterdam-Noord. En exploiteerde 'Cocky', een kleine man, aan het eindpunt van tramlijn 14 aan de Molenlaan, zeven dagen per week, een snackbar/snoepwinkel in een klein houten gebouwtje. Op de plek waar nu een apotheek is en toen was er alleen open land achter. Kinderen kochten daar voor een cent een snoepje, de tramchauffeurs dronken daar koffie.
Het land werd weer opgebouwd, woonhuizen en industrie. In de Bergse Dorpsstraat kwam een zeer gevarieerd winkelcentrum tot leven. Er waren natuurlijk ook de nodige tegenslagen. Zo was er ca. 1950 een enorme brand in de houtopslag voor treinmeubilair van Allan aan de Kleiweg. Die brand heeft enkele dagen geduurd waarbij één Ahrens Fox water oppompte uit de Erasmussingel. Zuidwest Nederland werd ernstig getroffen door de overstromingen in de nacht van zaterdag 31 januari op 1 februari 1953. Vele honderden slachtoffers. In Rotterdam liepen tunnels vol water. Op de Straatweg spoelde het water over de tramrails.
In Schiebroek werd medio jaren '50 de Peppelweg gebouwd. Een lange straat met winkels.
Schiebroekenaren deelden de winkelstraat in drieën: De 'oude-' Peppelweg liep van Zilverschoonstraat tot aan de Kastanjesingel, de 'midden-' Peppelweg tot aan het Rodondendronplein en de 'nieuwe'- Peppelweg tot de Meidoornsingel. Zij gingen niet winkelen, maar 'peppelen'. Aan de Peppelweg zaten grote en kleine zaken, zoals de Albert Heijn, De Gruyter, de Co-op, schoenenwinkel Gans en groentenboer Euser. Nog steeds zijn er bloemist Sjerp en juwelier Van Dam.
Berucht werd in 1932 opgerichte GEKRO (gebroeders Kroes), het destructiebedrijf aan de Bovendijk in Overschie dat bij westelijke wind door stank het woongenot danig verminderde. Ook de aanleg van het vliegveld Zestienhoven in 1957 werkte niet erg mee om de tuinstadgedachte goed inhoud te geven. Minder overlast veroorzaakten vanaf de jaren vijftig de aardolie oppompende jaknikkers ten westen van de wijk langs de spoorbaan richting Den Haag. In 2013 zijn ze buiten gebruik gesteld; het waren de laatste die in Nederland nog werkten.
Een bekende docent in Hillegersberg-Schiebroek was Johannes (Johan) Alvarez Manusama (1910-1995); hij woonde in Capelle aan den IJssel. Manusama had wiskunde gestudeerd in Bandung en was tijdens de Japanse bezetting daar leraar wiskunde aan een HBS. De Molukken wilden zich van het inmiddels zelfstandig geworden Indonesië afscheiden. Op 25 april 1950 werd de Vrije Republiek der Zuid-Molukken uitgeroepen, waarbij Manusama minister van Onderwijs werd en op 29 juli minister van Defensie. Indonesië sloeg 'de opstand' neer, Manusama moest vluchten; in 1953 kwam hij naar Rotterdam. Van 1962 tot aan zijn pensioen in 1975 was Manusama leraar wiskunde en van 1968-1971 conrector op de Christelijke scholengemeenschap Melanchthon in Hillegersberg-Schiebroek. Van 1966 tot 1993 was Manusama president in ballingschap van de Republiek der Zuid-Molukken (RMS).
In oktober en november 1956 ontvluchtten ongeveer 200.000 Hongaren hun land met 'de Hongaarse opstand'. Velen kwamen ook naar Nederland. Integratie was niet gemakkelijk vanwege taal en cultuur. Zo vertelde een Schiebroekse scholiere dat een 'nieuw Hongaars kalsgenootje' zeer werd gemeden omdat hij er anders uitzag en anders rook: knoflook kenden de Nederlanders nog niet.
In 1971 werd in het resterende stuk polder aan Ringdijk de kinderboerderij De Wilgenhof gesticht. Het gebied rond de kinderboerderij werd naderhand ingericht als natuurlijk aandoend park, het Berg- en Broekpark waarbij het karakteristieke laagveenlandschap in al zijn facetten wordt getoond, zo ook de Vlietsloot die ooit de grens vormde tussen de ambachtsheerlijkheden Schiebroek en Hillegersberg.
Veel leveranciers kwamen tot de jaren '70 aan huis. Grotere huizen hadden een zijdeur voor de bakker, de melkboer, de groenteman of de stomerij. De postbode kwam twee maal per dag, de vuilnisman twee maal per week en de schillenboer een maal per week. In Hillegersberg kwam groenteboer Van de IJssel met paard en wagen aan de deur, bakker Ulrich kwam langs met een houten carrier met broodjes voor 3 cent, apotheker Exler bezorgde medicijnen aan huis en ook kruidenier Jac. Kool kwam langs met zijn carrier. In de zomer reed de RMI met ijswagentjes langs.
Nieuwbouw
In de oorlog gingen sommige 'oude plannen' nog door zoals de restauratie van de Hillegondakerk in 1941. In die tijd ook vastgelegd door de kunstschilder Sebastiaan Bokhorst. Omdat tijdens de restauratie geen diensten in de kerk konden plaatsvinden, is een hulpkerk, de Bergkapel, nieuw gebouwd. Dit 'tijdelijke' gebouw bleef tot 2017 in gebruik. Er werd, maar dat was toch uitzonderlijk in de oorlogsjaren 1941-1942, aan de Larikslaan 184 in Schiebroek een nieuwe katholieke kerk gebouwd: de H. Paulus. Het is een kerk in traditionalistische stijl en is ontworpen door architect C.J. van der Lubbe.
Na 1947 nam de huizenbouw bijzonder sterk toe. In hoog tempo worden na de samenvoeging met Rotterdam o.a. in Schiebroek veel flats gebouwd, soms ook met winkels zoals aan de Peppelweg en aan het Ganzerikplein.
Het Berglustkwartier werd halverwege de jaren vijftig voltooid. Aan de rand van het Berglustkwartier werd het Argonautenpark aangelegd, waardoor vooroorlogs en naoorlogs Hillegersberg met elkaar verbonden raakten, alhoewel de steilrand – het hoogteverschil tussen de middeleeuwse polder en de achttiende-eeuwse droogmakerij – duidelijk zichtbaar in stand is gehouden.
Na de oorlog was er een periode van wederopbouw. Voor Hillegersberg en Schiebroek betekende dat naast de nieuwbouw rond de Bergse Dorpsstraat vooral nieuwbouw in voormalig agrarisch gebied zoals ten noorden van de Molenlaan en in 110-Morgen. Een belangrijke 'ingreep' in het centrum van het dorp was de aanleg van de (huidige) Weissenbruchlaan langs de Bergse Voorplas. De Bergse Dorpsstraat werd toen éénrichtingverkeer. in de Freericksstraat werden vanaf 1953 winkels gebouwd, de doodlopende straat werd de doorgaande Freericksplaats. De winkels en appartementen in de Freericksplaats dateren uit 1958. De nieuwe winkels droegen bij aan de versterking van de centrumfunctie rondom de Bergse Dorpsstraat. De appartementen aan de Weissenbruchlaan werden in middelhoogbouw gerealiseerd naar ontwerp van architecten W.J. Fiolet en D.A. Vermeer in 1957. De appartementen hebben balkons met zicht op de Bergse Voorplas. Royale villa's werden gebouwd aan het Prinses Beatrixplantsoen, zoals het Woonhuis Uitenbroek aan het Prinses Beatrix Plantsoen 24 van de architect H.P.C. Haan.
De woningbouw in het Molenlaankwartier werd kort na de oorlog voortgezet. Het vooroorlogse deel betreft de lintbebouwing van de Molenlaan en het gebied ten zuiden van de Molenlaan alsmede het gebied rond de Meeuwenlaan. Ten noorden van de Molenlaan en naar het oosten toe kwam veel nieuwbouw. Bijzonder is ook dat in de jaren '50 in de Burgemeester Le Fèvre de Montignylaan een markt was met veel kraampjes. Een bijzonder gebouw in het kader van de wederopbouw is het in 1953/4 gebouwde complex van woningen op de hoek van de Van Goghlaan en de Weissenbruchlaan, bekend als 'Huizen Grootenboom Van Os'. Naast 'rijtjeshuizen' en comfortabele herenhuizen werden rond 1960 ook royale villa's gebouwd zoals het woonhuis Van Buchem aan de Offenbachlaan 5 van de architecten Van den Broek & Bakema.
Typerend in het naoorlogse gebied is de Van Beethovensingel met veel groen en een eigen winkelcentrum met 24 winkels (en 51 woningen): gerealiseerd in 1959 naar ontwerp van H.W.M. Hupkes en W.C. van Asperen. Toen dit winkelgebied zich ontwikkelde was het ook wel bekend als het 'Gebaplein'. Geba staat voor Gerard Barendrecht, de drogist aan de Bergse Dorpsstraat. Hij opende ook een filiaal op de Van Beethovensingel, waar zijn zus Iet de winkel leidde.
In het Molenlaankwartier zijn ook verschillende sportvelden. Veel later is villapark Duivesteyn gebouwd, rond twee vijvers. De wijk biedt een goede toegang tot het Lage Bergse Bos. Op het voormalige voetbalterrein bij de Van Ballegooijsingel is rond 2017 een wijkje van ruim 20 particuliere huizen gebouwd. Regelmatig worden oudere panden verbouwd dan wel geheel vervangen, zoals langs de Staatweg.
Aan het eind van de Molenlaan kwam in 1968 het Rheumaverpleeghuis gereed (ontworpen door het Bureau Krijgsman en Van Duin architecten B.N.A.). Het was een belangrijke regionale voorziening die het initiatief was van Christina Brouwer-Batenburg. In de jaren '90 werd een gedeelte aan het pand toegevoegd. In 2018-2022 werd het gebouw vrijwel volledig gerenoveerd. De fundering en het skelet werden door architect Thomas Rau opnieuw ingevuld. De naam werd gewijzigd. State Hillegersberg is sinds de opening van het nieuwe complex op 31 oktober 2022 een locatie waar inwoners van Rotterdam en omstreken tijdelijk dan wel permanent zorg en ondersteuning ontvangen.
Tussen de Bergse Dorpsstraat en de Adrianalaan werd in 1955/1956 de Argonautenweg aangelegd. Aanvankelijk een wat donkere en lugubere weg waar jonge vrouwen 's avonds niet moesten zijn. Ten noorden van deze weg werd de woonwijk 110-Morgen gebouwd. Deze wijk combineert een stedenbouwkundige structuur van noord-zuid georiënteerde portiekflats en oost-west georiënteerde blokken met gezinswoningen met recentelijk toegevoegde accentuerende bebouwing en openbare ruimte. De royale groenvoorziening bestaat uit gemeenschappelijke binnentuinen, forse groenstroken, groene pleinen en groenbuffers. Het Jasonpark, de groenbuffer tussen de oorspronkelijke naoorlogse wijk en de recente uitbreiding is een populair buurtpark.
Het Kleiwegkwartier was voor de oorlog al volgebouwd, na de oorlog vond toch nog wel enige nieuwbouw plaats en werden veel huizen verbouwd. Deze oudere huizen zijn zeer gewild bij jonge hoogopgeleide starters op de arbeidsmarkt. Hier en daar was nog plaats voor wat grotere nieuwe gebouwen. In 1961 kwam er een nieuw pand voor de Tims Drankenindustrie aan de Bergse Rechter Rottekade. Op 2 december 1971 werd aan de Frederik Hendrikstraat een politiebureau geopend dat was ingericht voor 100 personen.
Voor de ontwikkeling van Schiebroek na 1945 zie ook de specifieke pagina op deze website.
In 1945 bestond Schiebroek uit drie, relatief ver van elkaar gelegen, onafgemaakte bebouwingskernen: de historische kern aan de Kleiweg in het zuiden, het Adrianalaankwartier in het noorden en het Molenvlietkwartier tegen de Ringdijk aan. In 1950 werd een uitbreidingsplan vastgesteld. De gedachte van de tuinstad werd verlaten, er was woningnood, er kwamen flats. De Peppelweg en het Rodondendronplein werden het centrum van Schiebroek. Er kwamen nieuwe kerken en scholen en een bescheiden nieuw winkelcentrum aan het Meijersplein (Vermeer & Van Herwaarden 1959). In Schiebroek wonen veel ouderen, o.a. in het in 1973 aan de Wilgenlei 303-786 gebouwde Borghave en het 1993 aan de Meidoornsingel 181 gebouwde Borgsate (architect: Leo de Jonge).
In het najaar van 1987 hield vooral de vliegtuigoverlast de gemoederen in Schiebroek bezig. Er werd een 'Bewonersgroep tegen Vliegtuigoverlast' (BTV) opgericht. De BTV strijdt tot de dag van vandaag voor beperking van het vliegtuiglawaai en voor geluidsisolatie van woningen.
Rond 2005 werd begonnen met de afbraak van een groot aantal portiekwoningen nabij de Peppelweg. Ze werden vervangen door laagbouw. De ontwikkeling van Schiebroek gaat natuurlijk verder, er worden nieuwe plannen gemaakt, In 2007 kwam het Masterplan Schiebroek, tien jaar later het Plan Schiebroek-Zuid 2017-2019. In 2019 zag de Gebiedsvisie Schiebroek 2030 het licht: verregaande urbanisering met behoud van het groene karakter. Ook in deze visie is extra aandacht voor Schiebroek-Zuid.
Winkels en horeca in Hillegersberg en Schiebroek
Na afloop van de oorlog werd het land weer opgebouwd. Nieuwe woonhuizen en winkels werden gebouwd en er kwamen nieuwe kleinere en grote industrie. Het belangrijkste winkelgebied van Hillegersberg-Schiebroek was de Bergse Dorpsstraat en omgeving. Ook langs de Kleiweg waren veel winkels. Langs de Peppelweg werden nieuwe flats gebouwd met daaronder winkels. Veel leveranciers kwamen tot de jaren '70 overigens ook nog aan huis. Grotere woonhuizen hadden een zijdeur voor de bakker, de melkboer, de groenteman of de stomerij. De postbode kwam twee maal per dag, de vuilnisman twee maal per week en de schillenboer een maal per week. In Hillegersberg kwam groenteboer Van de IJssel met paard en wagen aan de deur, bakker Ulrich kwam langs met een houten carrier met broodjes voor 3 cent, apotheker Exler bezorgde medicijnen aan huis en ook kruidenier Jac. Kool kwam langs met zijn carrier. In de zomer reed de RMI met ijswagentjes langs.
In de Bergse Dorpsstraat kwam een zeer gevarieerd winkelcentrum tot leven. De nieuwe winkels die in de jaren ’50 aan de Weissenbruchlaan en de Streksingel kwamen droegen goed bij aan de versterking van de centrumfunctie van de Bergse Dorpsstraat en aan het leefklimaat in ’het dorp’. Het winkelgebied was een regionaal centrum met hoogwaardige voorzieningen in onder andere kleding, woninginrichting en horeca. Bekende horeca was theehuis-lunchroom Formentor (nu: Gauchos aan de Plas), café Van Eijk en Hill-in (nu: Abrazo) op de hoek van de Bergse Dorpsstraat en de Weissenbruchlaan. In 2007 werd het winkelgebied nog uitgebreid met een grote Albert Heijn en een aantal winkels aan de Argonautenweg. Dat ging wel ten koste van oude bebouwing. Zo verdwenen niet alleen twee kleine witte huisjes aan de Grindweg 7-9, maar ook het historische Huize Bergsteijn en koetshuis aan de Grindweg 13-15. In het koetshuis hebben nog de kunstschilder Marius Richters en de architect J.J.P. Oud gewerkt.
Typerend voor de naoorlogse nieuwbouw is de Van Beethovensingel met veel groen en een eigen winkelcentrum met 24 winkels (en 51 woningen). Deze nieuwbouw ten noorden van de Molenlaan is in 1959 gerealiseerd naar ontwerp van H.W.M. Hupkes en W.C. van Asperen. Toen dit winkelgebied zich ontwikkelde was het ook wel bekend als het 'Gebaplein'. Geba staat voor Gerard Barendrecht, de drogist aan de Bergse Dorpsstraat. Barendrecht opende een filiaal op de Van Beethovensingel, daar leidde Barendrechts zus Iet de winkel.
De Kleiweg en het deel van de Staatweg nabij de Kleiweg werden na de oorlog straten met winkels, De Ridder voor levensmiddelen, Stigter voor servies en later de Edah, de eerste supermarkt in het Kleiwegkwartier, daarna kwam de Albert Heijn. Veel bekende zaken 'van vroeger' zijn weg, zoals: postzegelhandel Indrapoera, kruidenier Vivo, drogisterij Kleiweg, kapsalon Feelders, schoenenwinkel Hoogenbosch, boekhandel Bout, slagerij Van Zijl, 'in de Wolbaal', magazijn Kroon voor 'huishoudtextiel', Modern voor herenkleding en snoepwinkel C. Jamin. Maar juwelier Born is nog steeds een begrip. Bij de Erasmussingel- Uitweg was café Kornhaus, later café De Stal, waar "in de ruimte onder de trap de kroketten werden gebakken; daarna waren ze voor 10 cent te koop in de automtiek". Langs de Straatweg zijn van ouds her grote horecagelegenheden zoals Lommerrijk en Plaswijck. Lommerrijk is nu vooral een bowlingbaan en zalencentrum, het Plaswijkrestaurant van Van der Valk is gesloopt.
Het gebied van de Peppelweg en rond het Rodondendronplein is het centrum van het naoorlogse Schiebroek. Op het Rodondendronplein is elke vrijdag een markt. Deze gebieden hebben ook een grote verscheidenheid aan horecazaken. Andere winkelgebieden en -strips zijn rond de Teldersweg en het Meijersplein.
De nieuwe wijk 110-Morgen, die eind jaren ’50 werd gebouwd, kreeg ook een eigen winkelcentrum: op en rond de Junostraat. De winkels konden het op langere termijn echter niet redden, zaken moesten sluiten, de winkels en bovenliggende woningen werden in de jaren ’90 gesloopt en vervangen door nieuwe appartementen, zonder winkels.
Bedrijven en bedrijfjes
Zoals in elke bewoonde omgeving verdient een aantal mensen ook in Hillegersberg en Schiebroek in de eigen woonomgeving een boterham. Bijvoorbeeld als winkelier of in de horeca, als kleine zelfstandige, timmerman, fietsenmaker, hulp in de huishouding of als kunstenaar. Of met een bedrijf-aan-huis, zoals Jan Roeling die in 1950 de essencefabriek Pomona startte in het souterrain van zijn benedenwoning aan de Kerstant van den Bergelaan. Of nog steeds in de landbouw en visserij, zoals de broodvisser (de jonge) Bram Oranje aan de Strekkade (tot ca 1990). En ook verrichten velen onbetaalde arbeid, bijvoorbeeld in de mantelzorg.
Als gevolg van de ontwikkelingen in de tijd komen, gaan of veranderen bedrijven. Zo is na de oorlog in Hillegersberg en Schiebroek geen werk meer in de kolenhandel en is het werk van de smid totaal veranderd. Na de oorlog vestigden zich veel bedrijven inHillegersberg en Schiebroek. In Hillegersberg kwamen bedrijfsterreinen aan de Ceintuurbaan en aan de Elgarhof. In 1978 kwam de Opeldealer Eef en Huub b.v. aan de Straatweg, in 1991verhuisde het bedrijf naar de Ceintuurbaan. In Schiebroek kwamen bedrijfsterreinen aan de Meidoornhof, de Lupinehof en de Frobenhof en op het nieuwe grote bedrijventerrein Schiebroek aan het einde van de Adrianalaan. Ook bestaande bedrijven die uitbreiding wensten, vestigden zich daar, zo ging W.C. 't Hart & Zn., Instrumenten- en apparatenfabriek van de Erasmussingel naar het bedrijventerrein Schiebroek. Ook bedrijven die in de oorlog waren gebombardeerd en verwoest verstigden zich in Hillegersberg en Schiebroek. Zo vestigde de limonadefabriek TIMS zich in 1955 aan de Ceintuurbaan in nieuwbouw van de hand van architect Jac. Ouwerkerk.
Bedrijven bieden werkgelegenheid, en ook scholen, de zorg, overheid en dienstverlening. Er zijn in Hillegersberg en Schiebroek veel basisscholen, grote scholengemeenschappen voor algemeen middelbaar onderwijs en bijzondere scholen zoals het Noordrandcollege, het Hout- en meubileringscollege en het Vakcollege Hillegersberg. De grootste werkgever is het Franciscus Gasthuis. Overheidsdiensten zijn hier weinig toen Hillegersberg-Schiebroek een deelgemeente was waren daar ruim 60 banen, waaronder in deeltijd. Op 2 december 1971 werd aan de Frederik Hendrikstraat een politiebureau geopend dat was ingericht voor 100 personen.
Schiebroek kende een heel bijzondere vorm van bedrijvigheid: er was een olieproductieveld, onderdeel van 'het Berkelse veld'. Aanvankelijk waren er in Schiebroek op drie plekken jaknikkers: één aan de Lindesingel / Larikslaan en twee bij de Doenkade / Bovendijk. Gedurende ongeveer dertig jaar, vanaf ca. 1985, werd met jaknikkers olie gewonnen aan de G.K. van Hogendorpweg. Zo'n 26 miljoen vaten, ruim 4 miljoen kubieke meter olie, zijn opgepompt uit de Schiebroekse grond. Dit gebeurde met 22 jaknikkers. Rond 2015 liep de oliewinning in dit deel van het olieveld liep op zijn eind, in 2019 zijn de installaties ontmanteld.
Belangrijk voor de werkgelegenheid zijn mensen die eigen initiatief nemen, een onderneming starten of zelfstandig werken. In Hillegersberg en Schiebroeken zijn zo’n 2.500 mensen als zzp’er ingeschreven bij de Kamer van Koophansdel. Mensen creëerden ook nieuwe eigen perspectieven: zo bouwde de familie Van der Meer in 1950 de lunchroom 't Viaduct onder het NS-spoorviaduct bij station Rotterdam-Noord. En exploiteerde 'Cocky' in de jaren ’50 aan het eindpunt van tramlijn 14 aan de Molenlaan, zeven dagen per week, een snackbar/snoepwinkel in een klein houten gebouwtje. Op de plek waar nu een apotheek is en toen was er alleen open land achter. Kinderen kochten daar voor een cent een snoepje, de tramchauffeurs dronken daar koffie.
Begin 1986 benaderde Wethouder den Dunnen het electronicabedrijf Correct met de vraag of Correct mogelijkheden zag om een van de panden aan de Ceintuurbaan te benutten om zo verpaupering van de wijken voor te zijn. Correct had plannen om ook in de 'Business Electronics' te gaan, laagdrempelig met een detailhandelsstructuur. Met de aankoop, verbouwing en eigentijdse inrichting van het voormalige bedrijfscomplex van Brown Boveri werd aan de Ceintuurbaan 111 (13.000 m²) in negen maanden tijd een voor Nederland volstrekt unieke formule neergezet. Begin 2012 verhuisde Correct Consumenten Elektronica naar de Ceintuurbaan 111.
Sint Franciscus Gasthuis
De oorsprong van het ziekenhuis dateert van 1891 toen het werd gesticht op voorstel van pater Hubertus Kusters. Op de bovenetages van een distilleerderij aan de Oppert in Rotterdam werd een ziekenhuis geopend om rooms-katholieke armen en zieken te verzorgen. Het ziekenhuis verhuisde in juni 1983 naar de Schiekade, waar het in 1931 een nieuwe vleugel kreeg. Toch groeide het ziekenhuis daar uit zijn jasje.
De Zusters Augustinessen hebben decennia lang patiënten verzorgd. Op 6 december 1968 nam het bestuur van het Sint Franciscus Gasthuis aan de Schiekade het besluit een optie te nemen op het terrein aan de Kleiweg van de voetbalvereniging Xerxes voor de nieuwbouw van het ziekenhuis. Het formuleren van de ontwerpuitgangspunten, het maken van het ontwerp, het verkrijgen van vergunningen en het feit dat kort voor de bouw het ontworpen pand nog 90 graden is gedraaid om de patiënten zicht op de stad te bieden, leiden er toe dat (pas) op 31 juli 1972 de eerste paal voor de nieuwbouw kon worden geslagen. De architect was Kraayvanger, in samenwerking met Hendriks van den Bosch Campman.
Het duurde nog ruim drie jaar voordat de patiënten hun intrek konden nemen. In de vroege morgen van 16 december 1975 werden de patiënten van het Sint Franciscus Gasthuis van de Schiekade verhuisd naar de nieuwbouw op de Kleiweg 500. Het was een spectaculaire operatie waarbij personeel en materieel van de GGD en de Geneeskundige Troepen van de Landmacht werden ingeschakeld. Heel de operatie werd onder politiebegeleiding uitgevoerd. Op 14 oktober 1976 opende Prinses Beatrix het nieuwe gebouw door de onthulling van het beeld 'De Zonnevogel'. Dit beeld staat nu op het binnenterrein van de ziekenhuis. Het Franciscus Gasthuis is een van de grootste werkgevers in Hillegersberg.
Het gebouw werd vanaf 2002 grootscheeps gerenoveerd, in 2008 werd er ook een zorghotel gerealiseerd. Aafje Revalidatie Franciscus is er voor mensen die na een operatie of opname in het ziekenhuis bij wie ondersteuning nodig is in combinatie met revalidatie en herstel. Op woensdag 11 oktober 2023 is het startschot gegeven voor de bouw van een nieuw, duurzaam en energie-efficiënt ziekenhuisgebouw naast het Franciscus Gasthuis, dat in 2026 zal openen. Op de begane grond komt het 'Spoedplein Rotterdam Noord', daarboven komt een operatie- en interventiecentrum en er komt een 'Vrouw en kind Centrum' Dit centrum biedt éénpersoonskamers. De nieuwbouw is ontworpen door architect Take Vrijlandt van het Bureau a/d Amstel.
In januari 2024 heeft de raad van bestuur van het Oogziekenhuis Rotterdam het besluit genomen tot het uitwerken van de toekomstige huisvesting en intentie tot samenwerking op locatie Franciscus Gasthuis.
Activiteiten voor en door bewoners
Na de oorlog bloeiden de Oranjeverenigingen. Ter gelegenheid van de inhuldiging van Koningin Juliana was het groot feest, ook in Hillegersberg. De Oranjevereniging 'Hillegonda' van Hillegersberg-dorp had een programma van 30 augustus tot en met 6 september 1948. Het programma was ook gericht op jongeren met een filmvoorstelling, kinderspelen en ringrijderij met fietsen. Voor ouderen was er een gecostumeerde voetbalwedstrijd, een ringrijderij met fietsen en een ringrijderij voor paarden en met paarden bespannen wagens in de Adriaen van der Doeslaan.
In Schiebroek was het bestuur van de Schiebroekse Gemeenschap zeer actief. Zij zetten zich onder andere in voor een wijkcentrum. Toen de St. Paulusparochie het kerkelijk wijkcentrum De Castagnet wilde afstoten greep de Schiebroekse Gemeenschap deze kans. Na lange onderhandeling kocht de gemeente dit centrum in 1974. Op 31 oktober 1975 werd het, grondig verbouwde, wijkgebouw De Castagnet op 31 oktober 1975 geopend. Anno 2023 beschikt Schiebroek steeds over een wijkgebouw, maar nu geprivatiseerd en onder de naam De Buurvrouw.
Ook in 1975 komt in Schiebroek een open jongerencentrum tot stand: het jeugdcentrum Nullis Pretii ('van nul en generlei waarde') op de Peppelweg 44, hoek Meidoornsingel: de opening vond plaats op 31 mei. De jongeren hadden daar een 'gouden tijd'. Een andere jongerensociëteit, 'De Koffer', was gevestigd in De Brandaris, een wijkgebouw van de Gereformeerden. In 1987 werd dit gebouw echter gesloopt en de sociëteit 'Konneksjun' trok, na veel getouwtrek, in 1988 in bij Nullis. Het pand werd in tweeën gedeeld, wat bij de oorspronkelijke gebruikers tot de nodige onmin leidde. In september 1991 ging het pand van Nullis Pretii in vlammen op. Het jongerencentrum Konneksjun komt sinds 1992 bij elkaar in twee voormalige directieketen aan het Wilgenplasplein.
De deelgemeente en later ook de gebiedscommissie vervullen een belangrijke rol in het mogelijk maken van bewonersinitiatieven. Dit samen met 'Opzoomer mee'. De (deel)gemeente heeft een budget ter beschikking gesteld voor dit soort initiatieven. Groot en klein, ook bijvoorbeeld om straten en buurten te verbinden, zoals door het -op verzoek- plaatsen van. voor kerstbomen die door bewoners feestelijk worden 'aangekleed' en waarbij de initiatiefnemers dan ook op een bepaald moment een buurtfeestje bij organiseren. Grotere zaken zijn o.a. het aanleggen van een speelterrein en van wandelpaden.
Een bijzonder bewonersinitiatief met een blijvend resultaat was er op 31 januari 1988: de Oranjevereniging plantte een boom aan bij de Weissenbruchlaan/ Strekkade ter gelegenheid van de 50e verjaardag van Koningin Beatrix. Inmiddels uitgegroeid tot een mooie grote boom.