Hillegersberg van het ontstaan tot 1811

Het gebied dat nu Hillegersberg en Schiebroek is, was er al voordat er mensen waren... de prehistorie.

Hillegersberg is ontstaan op het zand dat waarschijnlijk het restant is van een oeverwal. Anderszins wordt gedacht dat het een voortzetting is van het pleistoceen, in een machtige opduiking. Ook leeft de gedachte dat het een inlands duin is, een ophoping van zand uit de duinen. Op dit zand is mogelijk al rond 950 een burcht en een kerk gebouwd. Bij opgravingen zijn vuursteenvondsten gedaan die duiden op prehistorische bewoning.

De zandheuvel tussen de Hilleniussingel en de Bergse Dorpsstraat bevat bewoningsresten uit de nieuwe steentijd. Er zijn aanwijzingen dat op de zandheuvel ook in de ijzertijd en in de Romeinse tijd is gewoond. Bij opgravingen in het Terbregseveld in 1991 zijn behalve een uit scherven en klei opgebouwde haardplaats ook aangepunte paaltjes, aardewerkscherven en botten gevonden, evenals een bijzondere metalen mantelspeld [informatie van Bureau Oudheidkundig Onderzoek van Gemeentewerken Rotterdam (BOOR)]. Het dorp Hillegersberg nam in 1340 al een vooraanstaande plaats in in het toenmalige Zuid-Holland. In de tweede helft van 17e eeuw en in het begin van de 18e eeuw kwam het dorp tot grote bloei door de ontvening. Tot de 18e eeuw vond rond Hillegersberg op grote schaal veenwinning plaats. Door onderspoeling veranderden de veenafgraverijen in een plassengebied. Grote stukken zijn drooggemalen, maar de Bergse Voor- en Achterplas zijn gebleven.

Hillegersberg werd tot 1811 bestuurd vanuit de positie als ambachtsheerlijkheid (van particulieren dan wel van de gemeente Rotterdam). In 1811 werd Hillegersberg  een zelfstandige gemeente. Dit vanwege de toen geldende Franse wetgeving. 

Achtereenvolgens komen aan de orde:
* Hillegersberg van ontstaan tot 1811: geografisch en bestuurlijk
* Hillegersberg van ontstaan tot 1811: wonen en werken