Marius Johannes Richters (1878 - 1955)

Marius Johannes Richters (Rotterdam, 20 maart 1878 - Hillegersberg, 8 juni 1955), was een Hillegersbergs schilder, tekenaar, graficus en glazenier. Hij werd opgeleid aan de Rotterdamse academie voor beeldende kunst. Belangrijke docenten waren Jan Gidding (de vader van Jaap Gidding) en later A.H.R. van Maasdijk. Hij studeerde samen met o.a. Gerrit van Yperen.

Richters schilderde in en rond Rotterdam haven- en straattaferelen, feesten bij lamplicht, pittoreske marktscènes en polderlandschappen. Aanvankelijk woonde Richters in Rotterdam, vlak voor de Tweede Wereldoorlog vestigde hij zich in Hillegersberg. Richters heeft o.a. het koetshuis van 'Huize Bergsteijn' aan de Grindweg 15 als atelier gebruikt.

Richters was medeoprichter van de kunstenaarsgroep De Branding (1917-1926), ook was hij lid van de kunstenaarsvereniging R'33. Hij behoorde tot de schilders die in 1918 de opdracht kregen om wandschilderingen voor de Rotterdamse raadzaal te maken. In de raadzaal van het stadhuis van Rotterdam zijn nog steeds grote schilderingen van Richters te bewonderen. Glas-in-lood ramen van Richters zijn o.a. in de Hillegondakerk en in de Oranjekerk.

Als graficus maakte Richters stadsgezichten, haventaferelen en religieuze prenten, ook tekende hij onder andere politieke prenten. Kort voor het bombardement van Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog maakte Richters een panoramatekening van de stad Rotterdam vanaf de toren van het stadhuis. Richters schilderde ook veel van Hillegersberg, o.a. de Bergse Plassen en rond zijn atelier aan de Grindweg.

Als glazenier maakt hij gebrandschilderde ramen voor de Zuiderkerk maar die zijn bij het bombardement verloren gegaan. In Hillegersberg zijn nog gebrandschilderde ramen van Richters in de Hillegondakerk en in de Oranjekerk. De ramen van Marius Richters waren in 1923 aangebracht in de Hillegondakerk boven de ingangen aan de Kerkstraatzijde en de zuidzijde. Als je vanaf de Kerkstraat binnenkwam keek je zo naar Mozes en van de kerkhofkant naar Jezus, wandelend op de golven. Met de restauratie van de kerk in 1940-1943 werden de ramen niet meer aangebracht. Dat mocht niet van Monumentenzorg: de oude trace's waren niet Gotisch. De ramen waren, tot groot verdriet van Marius Richters zoek. Richters was overigens te bescheiden om daar ophef over te maken. Pas in 1963 kwamen de ramen te voorschijn: in kisten op de zolder van de kerk. Ietske Richters kreeg de ramen terug van de kerk. Er was veel stuk. De slager en kunstliefhebber Dirk Tol kocht de ramen van Ietske. Hij liet de ramen restaureren door mej. Geldermalsen en liet ze inlijsten door Arie Toolenaar, de broer van mevrouw Chabot. Toolenaar maakte veel lijsten voor Chabot en Richters. De ramen kregen een plaats in zijn museum aan de Berglustlaan. Dirks vrouw Cornelia Tol schonk de ramen weer terug aan de Hillegondakerk op 8 september 1989.

Schilderijen van Richters zijn te vinden in o.a.Museum Boijmans Van Beuningen en het Chabot Museum Rotterdam. Tentoonstellingen van Richters vonden plaats in o.a. het Stedelijke Museum van Amsterdam (1923, 1938, 1957), Museum Boijmans Van Beuningen (1948, 1961), het Gemeentemuseum van Den Haag (1964), het Van Gogh Museum (1978) en het Schielandhuis in Rotterdam (2005).

Richters verhuisde in 1931 van het Prinsenhoofd naar 'Huize Bergsteijn', Grindweg 13. Daar woonde het gezin tot 1936 en verhuisde iets verderop in Hillegersberg, naar de Maarten Dijkshoornlaan 18. Na paar jaar kwam hij terug op de Grindweg: Grindweg 19. Hij schilderde ook in de omgeving van zijn huis op de Grindweg en had daar ook zijn atelier. Richters schilderde ook portretten,  o.a. van de architect J.J.P. Oud en van de letterkundige Jan Willem de Boer. De Boer schreef in het Rooterdams jaarboekje van 1956 een in memoriam. Richters was goed bevriend met o.a. de schilder Henk Chabot en had contact met andere kunstenaars in de regio als Herman Bieling.

Marius Richters had o.a. een broer die beeldhouwer, graficus en tekenaar was: Bernardus Johannes (Bernard) Richters (1888-1966),  een zoon die beeldhouwer en medailleur was: Johannes (Han) Richters (1915-2000) en een dochter die schilder en tekenaar was: Ietske Johanna Richters (1922-1997). Han Richters werkte ook enige tijd in een schuur achter het huis aan de Grindweg. Han ontwierp o.a. de Johan van Oldenbarneveltpenning, de oudste en 'belangrijkste' erepenning van de gemeente Rotterdam. Deze penning werd voor het eerst in 1946 uitgereikt. Ietske Richters woonde aan de Grindweg 19 tot het pand onbewoonbaar werd verklaard; in de jaren '90 verhuisde zij naar de Ligusterweg in Schiebroek.

Marius Richters overleed in 1955 en werd begraven op het kerkhof van de Hillegondakerk in Hillegersberg. Over het graf schrijft Jan Willem de Boer: "Grootmoeder Richters (in waarheid Ietske Rhenooy) en Marius Johannes rusten nu op de Bergse terp, onder een hoofdeindesteen die spreekt van het mythologoisch-ver verleden van de mensheid, nl. van de tijden dat wolf en lam vriendschappelijk samen weidden. Paradijs heette het daar.". Han Richters heeft die voorstelling op het graf gebeeldhouwd.
De familie Tol heeft het graf nog lang onderhouden. Op
initiatief van de Stichting Histories Hillegersberg het grafmonument geconserveerd. Op 23 mei 2014 hebben o.a. Liesbeth van der Zeeuw, de auteur van het in 2005 verschenen boek dat het leven en werk van Marius Richters, en Jantje Steenhuis, directeur van het Stadsarchief Rotterdam, hun medewerking gegeven aan de 'herdenking' van deze restauratie en aan een avond en een expositie over het leven en werk van Richters.

1920 Trekpaard aan de Rotte (mogelijk Boterdorpse Verlaat) k

Marius Richters

1920 Trekpaard aan de Rotte. Rechter Rottekade, mogelijk ter hoogte van het Boterdorpse Verlaat.

  Bekijken  

Marius Richters

1923 Marius Richters, glas-in-loodraam Hillegondakerk (1)

  Bekijken  

Marius Richters

1923 Marius Richters, glas-in-loodraam Hillegondakerk (2)

  Bekijken  

Marius Richters

1934 "Christus verschijnt aan Johannes op Patmos", glas-in-lood in: Oranjekerk, Hillegersberg

  Bekijken  
Hillegersbeg Midagpad bij Grindweg k

Marius Richters

1934 (circa) Midaspad, nabij de Grindweg, Hillegersberg

  Bekijken  

Marius Richters

1937 Strekkade, olieverf op doek, 55x92 cm (in part. bezit)

  Bekijken  

Marius Richters

1938 Grindweg 19, olieverf op doek, 72x85 cm (in part. bezit)

  Bekijken  

Marius Richters

1941 Herfstlaantje, olieverf op doek, 79x100cm (coll.: Chabot Museum)

  Bekijken  

Marius Richters

1943 Lentelaantje, olieverf op doek, 79x109 cm (in part. bezit)

  Bekijken  

Marius Richters

1944  Op spieraam: "Moerman Hillegersberg", olieverf op doek, 58x86 cm (in particulier bezit)

  Bekijken  

Marius Richters

1944  Op spieraam: "Moerman Hillegersberg", olieverf op doek, 58x86 cm, detail (in particulier bezit)

  Bekijken  

Marius Richters

1945 Grindweg 19, olieverf op doek, 70x90 cm (in part. bezit)

  Bekijken  
1946 Marius Richters Brug over Poldervaart

Marius Richters

1946 Brug over Poldervaart, olieverf op doek op board, 25x35 cm. Terrein van Freericks (links), brug B. Dorpsstraat/ Grindweg, boerderij Vermeulen (rechts).

  Bekijken  
1955 Uitvaart Richters STAR Coll. Cock Tholens WEB

Marius Richters

1955, 13 juni. Uitvaart, Richters wordt begraven naast de Hillegondakerk (foto: Coll. Cock Tholens)

  Bekijken