Jo Cossee

De oorsprong van de smederij lag op maandag 8 maart 1926 toen Jo Cossee in een van slager Tol gehuurd schuurtje aan de Dorpsstraat 59 de 'Electrische hoef-, huis- en rijtuigsmederij' opende.  De advertentie van de opening bevatte o.a. de tekst "Je adres voor autoveeren-reparatie. Door vakkundige jarenlange ervaring kunt van degelijk werk tegen billeken prijs verzekerd zijn.". De eerste klus voor Jo was voor zijn moeder: het maken van een kolenkit.

In 1931 kreeg Cossee van de gemeente vergunning een smederij te beginnen aan de Dorpsstraat 97. Voordien was hier de grond van de kweker Roozenbeek. Er mochten ook twee elektromotoren worden geplaatst. De kleine smidse groeide, ging over van vader op zoon (en kleinzoon) en werd een 'metaal-constructiebedrijf'. Er was een opslag van Cossee aan de Koraalstraat in Schiebroek.

Cossee was hoefsmid, wagensmid en kachelsmid. Hij maakte de wielen van de paardenwagens, en kreeg veel andere opdrachten van grotere opdrachtgevers zoals de gemeente Hillegersberg. Ook waren er veel opdrachten van particulieren bijvoorbeeld voor tuinhekken en trappen. Hij smeedde de ijzeren hekwerken aan het Villapark en aan het Irisplein (Kleiwegkwartier). Hij besloeg ook de paarden van de paardentram.

Het beslaan van paarden was een aflopende zaak: het paard werd als vervoermiddel vervangen door de auto. In 1935 kwam Jo Cossee in de krant met een uitvinding: een brancard in een koffertje. De brancard was in verschillende delen die makkelijk in elkaar konden worden gezet. Zo kon deze ook door de dokter in een auto worden meegenomen. In 1939 maakte Cossee het raamwerk voor de fontein die aan de Staatweg voor café-restaurant Lommerrijk stond.

De uitbreiding van het bedrijf ging niet altijd gemakkelijk. In 1941 werd een bouwvergunning voor een houten bergplaats op het binnenterrein geweigerd. In laatste vergadering van de gemeenteraad van Hillegersberg werd Cossee's bezwaarschrift behandeld: de vergunning werd alsnog verleend. Op het terrein van de smederij kwamen later garageboxen, opslagloodsen en de Bergkapel (1941).

Henk Cossee kwam in 1949 bij zijn vader in de zaak. Naast een tiental andere (trouwe) werknemers, onder wie Piet Roggeveen die al vanaf zijn 12e jaar in dienst van Cossee was. Het Molenlaankwartier werd gerealiseerd: veel hekken voor tuinen werden door Cossee gemaakt, veelal een aaneenschakeling van rechthoekige frames met daarin een draadpatroon. Er was een plaatwerkerij en ook werd siersmeedwerk gemaakt bijvoorbeeld voor open haarden of rond radiatoren. Een belangwekkende opdracht was het maken van de  ruim 11 meter lange vlaggenmast op de gerestaureerde Laurenskerk. Ook het hekwerk voor het metrostation Zuidplein was 'van Cossee'. In 1966 werd het veertigjarig jubileum gevierd met de slogan: "Van hoef tot metro". 

Henk Cossee was een liefhebber van paarden, hij had er drie en hij reed vaak in een wagentje met twee paarden er voor. Een van de paarden is ook het paard van Sinterklaas geweest bij een intocht in Hillegersberg. Henk Cossee reed in strenge winters ook in een door één van zijn paarden getrokken arrenslee. Tot in de jaren '70 besloeg hij nog paarden voor klanten, een boer en een melkbezorger. Ook had Henk Cossee varkens, kippen, konijnen en kalkoenen op het terrein. De dieren waren een bron van neveninkomsten.

Voor Jos Cossee, die in 1986 in de zaak kwam, komen de meeste opdrachten van buiten Hillegersberg en Schiebroek. Een Schiebroekse opdracht was het verzorgen van metaalconstructies aan de Melanchthonschool aan de Ringdijk. Jos Cossee zag aankomen dat hij het bedrijf zou verkopen, zijn kinderen wilden niet in de zaak en er was grote belangstelling voor zijn terrein 'midden in het dorp'. Al in 2005 meldde zich een ontwikkelaar voor de realisatie van "Le Passage", een nieuw woon-winkelgebied. Dat ging niet door. Cossee bouwde het personeelsbestand af tot twee man en werkte verder met flexkrachten. 

Medio 2021 maakte de smederij daadwerkelijk plaats voor een nieuwbouwproject van appartementen en eengezinswoningen. Het project draagt de naam "Hof van Cossee". Op de begane grond komt een parkeervoorziening en op het dak daarvan komt een groen binnenhof. En het bedrijf van Jos Cossee? Dat is in mei 2021 verhuisd naar het bedrijventerrein van Berkel en Rodenrijs.

Jo Cossee was de broer van Dries Cossee, de tolgaarder en uitgever die in het Kleiwegkwartier woonde. Een andere zoon van Jo Cossee, een broer van Henk Cossee dus, had een smederij in de Koraalstraat in Schiebroek.