Siem van den Hoonaard
1920 (circa) Kom, uit één stuk. Geschenk van mw. Annelies van den Hoonaard (coll. SHHS)
Siem van den Hoonaard werd geboren op 11 oktober 1900. Siem was de achterkleinzoon van de bekende Hillegersbergse schoolmeester Willem van den Hoonaard.
Siem van den Hoonaard volgde na zijn dagelijkse werk als juwelenzetter de avondopleiding aan de Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen in Rotterdam. Hij werd een bekend edelsmid, o.a. zilveren sierraden bezet met halfedelstenen. Ook is hij bekend om zijn expressionistische maskers die hij uit losse onderdelen metaal samenstelde. Daarnaast heeft Van den Hoonaard gebruiksvoorwerpen ontworpen en gemaakt. Van den Hoonaard was lid van de in 1933 opgerichte Rotterdamse kunstenaarsvereniging R'33 (waarvan schilder Herman Bieling de drijvende kracht was).
Siem van den Hoonaard ontwikkelde zich tot een zeer gewaardeerde kunstenaar. Hem wachtte een glanzende, wellicht internationale, carrière... totdat hij in het Leidse universitaire ziekenhuis op 37-jarige leeftijd kwam te overlijden aan een schimmelinfectie van de longen. Hij werd op 15 augustus 1938 in Hillegersberg begraven.
Geschilderd door oom Gerrit Willem van Yperen.
Siem van de Hoonaard was een veelzijdig kunstenaar. Hij is bekend geworden als edelsmid, maar hij tekende en musiceerde ook zeer verdienstelijk. Van den Hoonaard vestigde hij zich op 26 april 1928 als zelfstandig ontwerper en beeldend kunstenaar in Hillegersberg aan de Dorpsstraat 25, destijds nr. 32, naast de openbare lagere school. Hij had daar zijn werkplaats en winkel.
In Hillegersberg, het dorp ook van zijn ouders, tekende Van den Hoonaard vredige taferelen van het dorp, van koeien in de wei of zeilboten op de Bergse plassen. In zijn atelier aan de Dorpsstraat maakte hij veel sierraden, plaquettes, lampen en klokken. Vanaf 1931 begon zijn carrière als beeldend kunstenaar met het maken van het beeldje Rattenvanger. Vervolgens maakt hi een veelheid aan plastieken en wandmaskers. Veel van dit werk is uitgevoerd in messing. Tot Van den Hoonaards bekendste werken behoort het dansmasker 'Satyre op de moderne dans' dat zich bevindt in het Museum Boijmans Van Beuningen. Dat metalen masker was gemaakt voor de Rotterdamse danseres Gerie Folmer, voor een moderne dans. Herman Bieling, voorvechter van moderne kunst, koppelde Folmer aan Van den Hoonaard. Van den Hoonaard was ook een van de kunstenaars die een bijdrage leverde aan het passagiersschip de Nieuw Amsterdam van de Holland-Amerika Lijn.
In de zomer van 1936 opende Siem van den Hoonaard samen met zijn jongere broer Frans een kunsthandel in Noordwijk. De verhuizing naar Noordwijk werd hen ingegeven door Herman Bieling, die ook zeer onder de indruk was van het woon- en werkklimaat in de zeedorp. Siem woonde in Noordwijk aan Zee op de Van Panhuijsstraat 68.
Op 15 augustus 1938, op de dag van de begrafenis van Van den Hoonaard, schreef M. Witmond, adjunct-commies ter secretarie van Hillegersberg, een vurig pleidooi aan Chris van den Berg, de conservator van de gemeente, om een werk van Van den Hoonaard aan te schaffen. Daarbij suggereerde hij: "een draadfiguur of een stuk koperwerk, of als de beurs goed voorzien is, een masker". Dat werk moest dan een plaats krijgen in het raadhuis ter nagedachtenis aan deze Hillegersbergse kunstenaar 'van meer dan gewone begaafdheid'. Bovendien pleitte Witmond er voor om aan de openstelling van het prentenkabinet een herdenkingstentoonstelling te verbinden.
In augustus 1940 schreef de Rotterdamse kring van beeldende kunstenaars R33, voor wie hij de verenigingsring ontwierp, aan het gemeentebestuur van Hillegersberg dat zij graag voor wijlen hun lid S. van den Hoonaard 'een gedenkteken in de plaats zijner geboorte en inwoning' opgericht zagen. Het monument zou ontworpen worden door Piet van Stuivenberg. Het gemeentebestuur van Hillegersberg ging akkoord met de plaatsing van een monument aan het Burg. Le Fèvre de Monignyplein, maar is het er, waarschijnlijk door de oorlogsomstandigheden, niet van gekomen.
Werk van Siem van den Hoonaard behoort ook tot de collecties van het Centraal Museum Utrecht, Museum Kröller-Müller en het Kunstmuseum Den Haag. Van 14 oktober 2022 tot en met 6 maart 2023 was in Museum Noordwijk een grote overzichtstentoonstelling van het werk van Siem van den Hoonaard. Ook draaide daar een film over Van den Hoonaard, gemaakt door het Genootschap Oud Noordwijk.
In 2020 verscheen het boek "Siem van den Hoonaard, Pionier in de metaalplastiek" van Frans van Duijn. In het boek staat beschreven dat Van den Hoonaard in ons land de eerste beeldhouwer was die zijn plastieken opbouwde uit aan elkaar gesmede platen van draad en koper. Zijn onderwerpen kwamen bij voorkeur uit de klassieke mythologie en de Rotterdamse 'roaring twenties'.
Van Duijn citeert A.M. Hammacher (oud-directeur van Kröller-Müller): " Wie nagaat wat tussen 1930 en 1937 in Nederland plastisch werd gemaakt zal moeten erkennen dat Van den Hoonaard hier een voorloper is geweest met een gedurfde, vrijere, open vormgeving (...). Het geeft een navrante eenzaamheid aan dit zuivere, moedige werk.".
1920 (circa) Kom, uit één stuk. Geschenk van mw. Annelies van den Hoonaard (coll. SHHS)
1928-1936 De toonkamer van Siem van den Hoonaard in Hillegersberg, foto: J. Kuipers
Gebruiksvoorwerp: Boekenlegger "Geloof, hoop en liefde", koper 1,0x0,8 cm. Twee uitvoeringen (algemeen en remonstrants). Met paars, blauw en lila lint.